post travmatik stres bozukluğu ne demek?

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), travmatik bir olay yaşadıktan sonra bazı kişilerde gelişen bir ruh sağlığı durumudur. Bu olay, kişinin kendisinin veya başkasının başına gelen ölüm, ciddi yaralanma veya cinsel şiddet gibi durumları içerebilir. TSSB, olayın bitmesinden sonra bile kişinin yaşamını olumsuz etkilemeye devam edebilir.

Belirtileri

TSSB belirtileri genellikle travmatik olaydan sonraki aylar içinde başlar, ancak bazen yıllar sonra da ortaya çıkabilir. Belirtiler kişiden kişiye değişebilir, ancak genel olarak dört ana kategoriye ayrılır:

• Yeniden Yaşama: Travmatik olayın tekrar tekrar zihinde canlanması, kabuslar görme, flashback (ani ve canlı bir şekilde olayı tekrar yaşama) gibi durumlar.
• Kaçınma: Travmayı hatırlatan yerlerden, kişilerden, aktivitelerden veya düşüncelerden kaçınma çabası.
• Olumsuz Düşünceler ve Duygular: Kendine, başkalarına veya dünyaya karşı olumsuz inançlar geliştirme, suçluluk, utanç, korku, öfke gibi yoğun duygular hissetme.
• Uyarılma ve Tepki: Sürekli tetikte olma, kolayca irkilme, uyku sorunları, odaklanma güçlüğü, sinirlilik veya agresif davranışlar sergileme.

Nedenleri

TSSB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, travmatik olaylara maruz kalmak en önemli risk faktörüdür. Ancak, travmatik bir olay yaşayan herkes TSSB geliştirmez. Genetik yatkınlık, çocukluk çağı travmaları, destek sistemlerinin yetersizliği gibi faktörler de TSSB gelişiminde rol oynayabilir.

Teşhis

TSSB teşhisi, bir ruh sağlığı uzmanı tarafından yapılır. Uzman, kişinin belirtilerini, travmatik olayını ve yaşam öyküsünü değerlendirir. Belirtilerin belirli bir süre devam etmesi ve kişinin günlük yaşamını olumsuz etkilemesi durumunda TSSB teşhisi konulabilir.

Tedavi

TSSB tedavisi genellikle psikoterapi (konuşma terapisi) ve/veya ilaç tedavisini içerir.

• Psikoterapi:
  • Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeye odaklanır. Özellikle Travma Odaklı BDT (TO-BDT) TSSB tedavisinde etkilidir.
  • EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme): Travmatik anıları işlemlemeye ve olumsuz duyguları azaltmaya yardımcı olur.
• İlaç Tedavisi: Antidepresanlar (özellikle SSRI'lar) TSSB belirtilerini hafifletmede kullanılabilir.

Tedavi, kişinin belirtilerini azaltmaya, yaşam kalitesini artırmaya ve travmatik olayın etkilerini yönetmesine yardımcı olmayı amaçlar.

Önemli Kavramlar (Linkler)

• Travma: Travma Nedir?
• Flashback: Flashback Ne Demek?
• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bilişsel%20Davanışçı%20Terapi%20(BDT)%20Nedir?
• EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme): EMDR%20Nedir?
• Antidepresan: Antidepresan%20Nedir?